του Μάνου Τεχνίτη, δικηγόρου LL.M, LL.M.*
Φανταστείτε, μια οικονομία όπου όλα τα είδη πρώτης ανάγκης είναι πολύ ακριβά για να τα αγοράσει κανείς, με μόνη εξαίρεση το ψωμί που είναι φθηνό. Φανταστείτε τώρα ότι βγαίνει ένας νόμος που απαγορεύει και τιμωρεί ποινικά την πώληση και κατανάλωση ψωμιού. Συνεπώς, αυτός που δεν έχει λεφτά να αγοράσει τα ακριβότερα -πλην νόμιμα- είδη πρώτης ανάγκης, ή θα αναγκαστεί τα κλέψει, ή θα προμηθευτεί παράνομα ψωμί ή θα πεθάνει από την πείνα.
Αντίστοιχα είναι τα διλήμματα που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει ο μέσος ελεύθερος επαγγελματίας εάν ψηφιστεί το επικείμενο ασφαλιστικό. Το κράτος, αυξάνει κατά πολύ το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών τόσο ώστε για πολλούς επαγγελματίες θα είναι σχεδόν αδύνατον να αντεπεξέλθουν. Και το κράτος αυτό το γνωρίζει. Δυστυχώς, σε πολλούς από αυτούς δεν θα τους μένει καμία άλλη επιλογή από την άκρατη φοροδιαφυγή, η οποία αν και πράξη παράνομη και με πολύ ρίσκο, θα είναι γι’ αυτούς το ultimum refugium, ώστε να μπορέσουν να επιβιώσουν.
Στην πορεία όμως, επειδή το κράτος θα αρχίσει (πάλι) να χάνει χρήματα, είναι πιθανό να αυξηθούν εξαιρετικά οι ποινές που αφορούν τα φορολογικά εγκλήματα (μη απόδοση ΦΠΑ, πλαστά και εικονικά τιμολόγια, ψευδής δήλωση, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες ενέργειες κ.α.), ούτως ώστε η ποινή -σαν φόβητρο- να επιτελέσει τη γενικοπροληπτική της λειτουργία.
Αυτό σε συνδυασμό με την αύξηση των ελέγχων των αρμόδιων Αρχών (κατασταλτικές πράξεις), θα οδηγήσει σε τρομερή “έκρηξη εγκληματικότητας” υπό την έννοια ότι ο ποινικός μηχανισμός θα επιβαρυνθεί περισσότερο από ποτέ με εγκλήματα φοροδιαφυγής. Επακόλουθα τα ποινικά ακροατήρια και σε ένα βαθμό και τα διοικητικά δικαστήρια (δηλ. τα δικαστήρια που σχετίζονται με την επιβολή του κρατικού ελέγχου) θα γεμίσουν από τέτοιες υποθέσεις που θα έλθουν ήδη να προστεθούν στις υποθέσεις που αφορούν χρέη προς το δημόσιο και μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών.
Αναπόδραστα, για άλλη μια φορά η χώρα θα δέχεται κριτική, για την αργή απονομή της δικαιοσύνης και την υπερφόρτωση των δικαστηρίων, ενώ νέοι φωστήρες θα εκδίδουν νόμους με μέτρα επιτάχυνσης της απονομής της δικαιοσύνης, εις βάρος βέβαια της ορθής διεξαγωγής της δίκης και της (δίκαιης) εφαρμογής του νόμου.
Αν όλο αυτό το σχήμα σας φαίνεται παράλογο κι όμως αληθινό δεν είστε οι μόνοι. Ξεκινώντας από το γεγονός ότι οι πολιτικές αποφάσεις είναι αυτές που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την ύπαρξη και τις συνθήκες τέλεσης ενός εγκλήματος, είναι εμφανές ότι το κράτος και εν γένει η πολιτεία έχει τεράστια ευθύνη στο τι είναι έγκλημα, με ποιες μορφές θα εμφανιστεί και πως τελικά αυτό θα αντιμετωπιστεί.
Όταν η αντεγκληματική πολιτική ενός κράτους εφαρμόζεται άρρυθμα και σπασμωδικά, και χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψη τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, καταλήγει να κάνει ακριβώς το ανάποδο. Να ωθεί τους πολίτες της, στο έγκλημα και τους κοινωνούς της να τους κάνει εχθρούς της.
