Συνέντευξη | Μάνος Τεχνίτης: «Να προβλεφθούν ισχυρότερα μέτρα για την προστασία της κύριας κατοικίας από πλευράς κράτους πρόνοιας»
Πριν λίγες εβδομάδες ψηφίστηκε η τροπολογία που βελτιώνει τον εξωδικαστικό μηχανισμό για την ρύθμιση οφειλών. Από τότε είδαμε να γίνονται εξώσεις από σπίτια και επιχειρήσεις, με πιο χαρακτηριστικές αυτές στην Καστοριά και τον Άγιο Παντελεήμονα.
Το Βήμα Δωδεκανήσου μίλησε με τον δικηγόρο Ρόδου κ. Μάνο Τεχνίτη, για να μάθει τι σημαίνουν για τους δανειολήπτες οι αλλαγές που φέρνει η τροπολογία, αλλά και για το τι να περιμένουμε από εδώ και πέρα.
Συνέντευξη στην Σοφία Αδαμίδου
Κύριε Τεχνίτη, θα θέλαμε να μας πείτε με απλά λόγια, τι ακριβώς ψηφίστηκε και ποιον συμφέρει τελικά αυτή η τροπολογία.
Πολύ επιγραμματικά, τα σημεία κλειδιά που μας τραβούν το ενδιαφέρον είναι τα εξής:
Πρώτον, η δυνατότητα να ενταχθεί στον εξωδικαστικό και νομικό πρόσωπο που δεν έχει οικονομικό σκοπό (δηλαδή το κέρδος) έχει όμως οικονομική δραστηριότητα, όπως μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρία, η οποία έχει για παράδειγμα χρέη προς το δημόσιο.
Δεύτερον, σε περίπτωση που κάποιος έχει κάνει ρύθμιση με το δημόσιο και θελήσει στη συνέχεια να αποπληρώσει νωρίτερα όλη την οφειλή του, τότε έχει έκπτωση στους τόκους που έχουν υπολογιστεί μέχρι την οριστική αποπληρωμή.
Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος εξοφλήσει νωρίτερα (π.χ. πουλώντας ένα ακίνητό του) ευεργετείται τόσο από το κούρεμα που έχει πάρει, όσο και από την έκπτωση στους τόκους, κάτι που προηγουμένως δεν υπήρχε.
Τρίτον, αν κάποιος μπαίνοντας στον εξωδικαστικό έχει ήδη μια επωφελή ρύθμιση με ένα πιστωτή την οποία και εξυπηρετεί, μπορεί να ζητήσει αυτή να μην αλλάξει και να παραμείνει ως έχει.
Τέταρτον, κάποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει τον εξωδικαστικό για να ρυθμίσει τις οφειλές του και με μια μόνο τράπεζα, κάτι που είναι πολύ θετικό.
Η πολυσυζητημένη αλλαγή για την «αιτιολογημένη μη συναίνεση των πιστωτών» για συμμετοχή στον εξωδικαστικό, προφανώς και είναι ανούσια, διότι όλοι γνωρίζουμε ότι στην πράξη θα υπάρχει μια τυπική αιτιολόγηση και τίποτα παραπάνω.
Στόχος των funds είναι να πάρουν τα χρήματά τους όσο πιο γρήγορα γίνεται. Λέγεται ότι τους εξυπηρετεί περισσότερο ο πλειστηριασμός από ότι η ρύθμιση πληρωμής. Είναι αλήθεια αυτό;
Αυτό δεν είναι πάντα αλήθεια. Τα funds λειτουργούν με τον εξής απλό τρόπο. Ένα fund αγοράζει ένα δάνειο σε μια τιμή (αρκετά λιγότερη του ύψους του δανείου) προκειμένου να το εισπράξει και να λάβει ένα κέρδος από τη διαφορά.
Άρα δεν έχει να κάνει μόνο με το πόσο γρήγορα θα τα πάρει αλλά και το πόσα θα πάρει. Τα εξασφαλισμένα δάνεια (αυτά που έχουν δηλαδή προσημείωση υποθήκη) είναι πιο ακριβά, επειδή ακριβώς είναι εξασφαλισμένα. Άρα το fund εκεί είναι πιο άτεγκτο στις διαπραγματεύσεις του.
Γενικά μιλώντας όμως, κανένα fund δεν θέλει να «μπλεχτεί» σε πλειστηριασμούς, γιατί τους κοστίζουν χρόνο και χρήμα. Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις.
Τι δυνατότητες μπορούν να εκμεταλλευτούν την παρούσα στιγμή οι ευάλωτοι δανειολήπτες και αυτοί των μη εξυπηρετούμενων δανείων για να προστατευτούν;
Θεωρώ ότι από θεσμικής απόψεως οι εποχές στις οποίες δινόταν δικαστική λύση σε δάνεια ιδιωτών (νόμος Κατσέλη) έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Και αυτό δεν είναι θέμα κυβέρνησης, αλλά του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί σήμερα η οικονομία και το χρήμα παγκοσμίως.
Ο εξωδικαστικός μηχανισμός λοιπόν είναι το πρώτο και ποιο αποδοτικό από τα διαθέσιμα εργαλεία. Η εμπειρία μου μου έχει δείξει κατά βάση ότι:
α) όσο πιο νωρίς προσπαθήσει ο οφειλέτης να φέρει σε τάξη τις οφειλές του τόσο το καλύτερο, ιδίως αν είναι επιχείρηση. Το σημαντικό είναι να προλάβουμε καταστάσεις όπως δεσμεύσεις στις τράπεζες που στην ουσία «ακινητοποιούν» την επιχείρηση.
β) ο εξωδικαστικός παρέχει καλύτερες και ευνοϊκότερες λύσεις σε σχέση με τη λεγόμενη «διμερή» διαπραγμάτευση με μια τράπεζα.
Σε ένα παράδειγμα, όπου μία αίτηση για ρύθμιση απορριφθεί, υπάρχει χρόνος αντίδρασης και αν ναι, ποια είναι τα επόμενα βήματα για κάποιον που δε θέλει να χάσει το σπίτι ή την επιχείρησή του;
Το πρώτο εργαλείο για ένα φυσικό πρόσωπο είναι οι διατάξεις για τη λεγόμενη «δεύτερη ευκαιρία» που είναι επί της ουσίας ένα είδος πτώχευσης του φυσικού προσώπου. Λέγεται έτσι, διότι μόλις ολοκληρωθεί, κάποιος μπορεί να ξαναξεκινήσει χωρίς καθόλου χρέη.
Επίσης, εντελώς πρόσφατα ενεργοποιήθηκε επιτέλους η προστασία πρώτης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών μέσω του φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτου και αναμένουμε να δούμε πώς θα δουλέψει στην πράξη.
Τέλος, σε κάθε περίπτωση υπάρχουν και τα παραδοσιακά νομικά εργαλεία, όπως η ανακοπή και η αναστολή εκτέλεσης, ανάλογα την περίπτωση.
Κατά την γνώμη σας, ποιοι όροι θα μπορούσαν να προστεθούν στην τροπολογία ώστε να αποτελέσει ένα επί της ουσίας βήμα προς την διευκόλυνση των δανειοληπτών;
Για μένα ένα πολύ σημαντικό βήμα θα ήταν να αλλάξει το πλαίσιο της ασφαλιστικής ή/και φορολογικής ενημερότητας που χρειάζεται για την πώληση ενός ακινήτου για όσους έχουν ενταχθεί στον εξωδικαστικό μηχανισμό, προκειμένου να τους είναι πιο εύκολο να εκποιήσουν περιουσιακά τους στοιχεία για να εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους.
Μια ακόμα επί της ουσίας λύση θα ήταν να θεσμοθετηθεί με διαφορετικό τρόπο το πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο θα πρότειναν δοσολόγια οι πιστωτές στους δανειολήπτες, κάτι, ωστόσο, που εκφεύγει πολύ της ελεύθερης οικονομίας όπως έχει πια διαμορφωθεί.
Τέλος, να προβλεφθούν ισχυρότερα μέτρα από πλευράς κράτους πρόνοιας, για την προστασία της κύριας κατοικίας, ιδίως σε περιπτώσεις πολυτέκνων, ατόμων με αναπηρίες, χρόνια ανέργους κ.λπ, κάτι που θα βοηθούσε και πολλούς συμπολίτες μας και εδώ στη Ρόδο.
